banjalukaforum.com

Sve do jeseni te prve godine rata četnici su neke akcije izvodili zajedno sa partizanima. Partizani po odluci KPJ nisu pružali otpor nemcima u prvim mesecima okupacije, sve dok nije napadnut SSSR i dok Staljin nije takav otpor odobrio. Ne treba smetnuti s uma da KPJ nije bila zaionteresovana da ratuje protiv okupatora, već da okupaciju iskoristi za klasnu borbu i ostvarenje komunističke revolucije, što uostalom ni posle rata nije skrivala, već je otvoreno rat nazivala Narodnom revolucijom.
S druge strane, JVO (četnici) su se relativno brzo organizovali, general Mihajlović se vratio u Srbiju iz Bosne i 13. maja podigao ustanak u selu Ba na Ravnoj Gori.
U kasnijim godinama rata, kada je postalo jasno kojom politikom su motivisani partizani, i da je to kako im i samo ime kaže - partijska vojska, JVO je morala da im se suprotstavi i spreči nelegalno rušenje ustavnogh poretka okupirane zemlje. To je dovelo do saradnje sa Nemcima u određenim operacijama i na lokalnom nivou, već prema tome kako se razvijala situacija na terenu.
No, partizani KPJ-e su takvu saradnju takođe imali, i to dosta rano, šaljući visoke delegacije u Zagreb na pregovore. Najpoznatiji slučaj je sinhronizovanje dejstva sa nemačkom i NDH voskom protiv četnika u sukobu na Neretvi.

os malo zaboravljene istorije: srpsko-hrvatska kooperacija, domobrani NDH i lokalni cetnici u Bihacu, leto 1942, polaze u zajednicku akciju. U vreme dok ustase vrse brojne masakre Srba po obliznjoj Lici i Baniji, ova grupa pod predratnim cetnickim oznakama na rukavima i kokardama na kapama, uz podrsku redovne hrvatske vojske krece u napad na svoje sunarodnike, ustanike koji su u sumama zapoceli oruzani otpor masovnim zlocinima.

Bihać 1942, ustaše i četnici zajedno u borbi protiv muslimana. A to je već priča o Huski Miljkoviću, a nije daleko ni od 13-te ...

pripadnik Ruskog zastitnog korpusa RZK, kvislinske formacije nacisticke Nemacke, u razgovoru sa oficirom Vermahta, negde u Srbiji u jesen 1943. Od svih ruskih kvislinskih formacija koje su Nemci formirali u okupiranim zemljama u Drugom svetskom ratu, ubedljivo najveci procenat popunjenosti imao je upravo RZK u Srbiji. Do danas je ostala velika dilema zasto su "beli" Rusi, ljudi koji su sigurno skloniste od sovjetske revolucije nasli u Kraljevini Jugoslaviji, u tolikom broju pristupali u ovu formaciju koja je najvise delovala upravo u Srbiji...

Drugi svetski rat u Jugoslaviji: kolonu nemackih vojnika kroz nepoznato selo u Srbiji predvodi lokalni trubacki orkestar, 1941. godina.

Drugi svetski rat u Jugoslaviji: oficir nemackog Vermahta okruzen grupom dece u mestu Stimlje kraj Urosevca, Kosovo, oktobar 1943.

Da se jos malo vratimo u Savamalu...
Grupa madjarskih vojnika drzi strazu u Karadjorjdevoj ulici, na terasi srusenog mosta Kralja Aleksandra, prolece 1941. godine. Na susednoj obali ka kojoj je uperen mitraljez, uocava se beogradski Sajam. Na tom mestu ce ubrzo nemacki nacisticki aparat formirati zloglasni logor za ubijanje vise od 10.000 beogradskih ljudi, zena i dece jevrejske vere.
Ovaj snimak je izuzetan dokument jer prikazuje da su vojnici fasisticke Madjarske bili stacionirani u Beogradu, i to na "srpskoj" strani reke, na obali koja je ostala van teritorije NDH. Fotografije madjarskih vojnika u okupiranom Beogradu, kao sto je ova, su izuzetan raritet. Ovaj snimak je kupljen pre tri dana, na srecu...

Pod znakom pobede: Beograd, ulica Kralja Petra kod Saborne crkve i Patrijarsije.

Na Patrijarsiji stoji nacisticki famozni znak Pobede (Viktorije) - ogromno slovo V. Uzbrdo, ka Knez Mihajlovoj, jedan covek tera pred sobom citavo malo bogatstvo u izgladnelom gradu te jeseni: svinje.
1943. godina.

Jedna prica o beogradskim mostovima: ovo je fotografija prvog mosta u 20. veku u Beogradu.
Preko reke Save povezivao je Srbiju sa Austrougarskom carevinom koja je pocinjala na suprotnoj obali reke.
Snimak je nastao u leto 1914, svega nekoliko nedelja pred pocetak Prvog svetskog rata. U noci koja je usledila nakon dana u kome je Austrougarska objavila rat Srbiji, nekoliko srpskih inzinjeraca je miniralo i srusilo ovog lepotana kako preko njega ne bi bio izvrsen nagli upad u grad sa druge obale... Bio je to prvi u nizu beogradskih mostova koji ce usled ratnih okolnosti biti porusen svega nekoliko godina nakon sto je sagradjen.
Na ovim stubovima posle Prvog svetskog rata podignut je novi most koji je bio srusen vec 1941. godine. Tri godine kasnije, nemacki most na istim stubovima srusili su americki avioni.
Ti originalni stubovi danas nose beogradski Stari zeleznicki most koji je, na srecu svih nas, nekako izbegao da bude razoren u bombardovanju 1999. godine...

Sa Amerikom i Nemackom - dve strane srpske price u najvecem svetskom ratu: avion americkog vazduhoplovstva na livadi kod Koceljeva, zima 1944, okruzen ljudstvom JVuO Draze Mihailovica (levo) i nepoznati cetnik kako ga je ovekovecio nemacki fotograf, 1942.

Propagandni materijal Treceg rajha koji govori o pripadnicima 13. Waffen SS divizije "Handzar" regrutovanim uglavnom iz redova seoskog stanovnistva u Bosni, domacih Muslimana.

Zanimljiv detalj: etnicka pripadnost tih ljudi iz Bosne se vec u ovom nacistickom materijalu oznacava recju koja ce na exSFRJ prostorima postati (ponovo) poznata tek kada su je sa pocetkom katastrofalnih ratova 1991-1995. godine u upotrebu uvele evropske (nemacke) birokrate - "Bosnjaci"

Na poledjini ove fotografije nemacki vojnik je lokaciju na kojoj je zabelezen ovaj mucni prizor ratnog zlocina oznacio kao "Pozega Jugoslawien".

Cetvorica obesenih na trgu u varosici Pozega u Srbiji, stradali su najverovatnije kao civilne zrtve odmazde vojske Treceg rajha Vermahta u talasu represivnih "mera" koje je nemacki okupator zaveo u Srbiji da bi suzbio jesenji ustanak 1941. godine.

Iako je nemacki vojnik dao detaljni opis egzekucije, ipak nije napisao datum, pa se tek na osnovu stanja vegetacije u pozadini i garderobe pogubljenih, moze smatrati da je rec o jeseni 1941. godine.

Kako se zvao ruski general u RZKu?
Jesu li oni iskljucivo djelovali u Srbiji ili gore u Rusiji i Bjelorusiji?
Mozda je to ipak bilo ovamo na Istoku... Njihov poznat general, koji je presao na stranu Svaba i kasnije su ovi okupili "anti-boljsevicke" jedinice oko njega. Na kraju je poginuo od ruskog metka...
Stao mi mozak.

Kako se zvao ruski general u RZKu?
Jesu li oni iskljucivo djelovali u Srbiji ili gore u Rusiji i Bjelorusiji?
Mozda je to ipak bilo ovamo na Istoku... Njihov poznat general, koji je presao na stranu Svaba i kasnije su ovi okupili "anti-boljsevicke" jedinice oko njega. Na kraju je poginuo od ruskog metka...
Stao mi mozak.

Uprkos upozorenju osvajaca, ustanak u Srbiji buknuo je vec u leto iste godine napadom na Krupanj i Loznicu zapocetim 31. avgusta, samo nekoliko meseci nakon kapitulacije kraljevine. Na ovoj upecatljivoj fotografiji prikazani su ranjeni nemacki vojnici, stradali u borbi sa ustanicima u Zapadnoj Srbiji. Tacna lokacija na kojoj na kojoj se ovo desavalo nije poznata, ali je gotovo sigurno da je rec o okolini ova dva mesta.

vazduhoplovci Treceg rajha u drustvu zena negde iz ovih krajeva. Nepoznata lokacija, pored slike pise samo "Jugoslawien 1942". S obzirom da je citav serijal kolor slika nastao kraj dva aerodroma, beogradskog i niskog, gotovo je izvesno da je rec o stanovnistvu iz nekog od ta dva grada, odnosno obliznjih sela.

Pre 68 godina...

20. oktobar 1944.
Vojna muzika sovjetske Crvene armije prolazi Kolarcevom ulicom dok Beogradjani odusevljeno tapsu.

Nacizam je proteran iz Begrada, pocinje nova epoha koja ce trajati narednih 46 godina.

Nakon visednevne bitke za oslobadjanje Beograda od nacisticke okupacije, okoncane 20. oktobra 1944, u kojoj su nastupali kao pomocna snaga sovjetskoj Crvenoj armiji, grupa vojnika NOVJ - pokreta "partizana" pod vodjstvom komunistickog lidera Josipa Broza Tita - sprovodi grupu zarobljenih nemackih vojnika kroz Karadjordjevu ulicu, pored zgrade Zeleznicke stanice.

Bitka za Beograd je bila jedna od najvecih ratnih operacija koja se odigrala na teritoriji Srbije u Drugom svetskom ratu, a do danas savremena domaca istorija nije precizno utvrdila najpre koliko Beogradjana je stradalo u borbama izmedju Sovjeta, Nemaca i partizana. Takodje, i ukupni sovjetski gubici su ostali potpuna nepoznanica, dok se broj poginulih Nemaca koji je vazio u jugoslovenskoj istoriji - 15.000 - danas smatra uveliko preteranim..

Grupa vojnika i oficira americke armije "U.S. Army" ulazi u svoj improvizovani stab u Beogradu, mart 1945. U kasnijoj zvanicnoj istoriji SFRJ cinjenica da su oruzane snage SAD bile prisutne na jugoslovenskoj teritoriji po uspostavljanju komunistickog rezima Josipa Broza Tita, kao i to da su isporuke americkog oruzja, hrane i opreme bile od presudne vaznosti za opstanak i uspeh partizanskog pokreta - bila je potpuno precutkivana.

Americki vojni stab se nalazio u stanu u ovoj karakteristicnoj vracarskoj zgradi na vrhu ulice Svetog Save. Zanimljiv detalj: tramvajske sine na vrhu ulice Sv.Save.

Jedan balkanski kontinuitet: na poledjini ove fotografije snimljene maja 1942. godine u Bosni njen autor, nemacki vojnik, napisao je "Ovaj Bosnjak, konjovodac u nasoj jedinici, borio se na nasoj strani i u Prvom svetskom ratu kao desetar u bosanskoj regimenti austrougarske vojske".

Naoruzana grupa kosovskih Albanaca pozira u drustvu nemackih vojnika na nepoznatoj lokaciji negde na Kosovu u zimu 1941. godine. Deo ovih ljudi nosi kape Vermahta, i cak i slem. Gerilske grupe kosovskih Albanaca poput ove dobijale su nemacku podrsku za borbu sa srpskim ustanicima, cetnicima i partizanima, najvise u Toplickom kraju.

Cetnik ogrnut SS satorskim krilom pozira fotografu dok prolazi kroz nepoznato selo, negde u Srbiji ili Bosni. Ovaj covek je naoruzan britanskim puskomitraljezom "Luis": englesko oruzje je u ruke gerilskih grupa na Balkanu dolazilo doturom avionima od strane Anglo-Amerikanaca ili kroz nemacke isporuke kvislinskim formacijama iz plena zarobljenog u Francuskoj 1940. godine.

Drugi svetski rat u nekadasnjoj Jugoslaviji: enigmatican snimak koji se nedavno pojavio na aukciji u Nemackoj prikazuje dvojicu ljudi koji nose sajkacu i subaru, kape tipicne za Srbe. Iako na prvi pogled deluju kao pripadnici neke gerilske formacije JVuO pod komandom Draze Mihailovica ili neke druge cetnicke grupe, ono sto izaziva veliku dilemu jeste cinjenica da pored coveka koji na crnoj subari nosi monarhisticku kokardu, druga osoba nosi sajkacu sa komunistickom oznakom - petokrakom. Najinteresantnije je, ipak, da su ogrnuti satorskim krilima u kamuflaznoj sari nemackog SS-a (levo) odnosno Vermahta (desno), zbog cega je tesko moguce da je ovde rec o prizoru zajednicke borbe komunista i monarhista protiv Nemaca u jesenjem ustanku u Srbiji 1941. godine, jer takve opreme u Srbiji u to vreme - nije bilo.

Epoha u kojoj nije bilo naznaka televizijskih serija o zlatnom otomanskom dobu na Balkanu: vojnik Kraljevine Srbije sprovodi u zarobljenistvo grupu turskih vojnika koji su se predali nakon niza izgubljenih borbi, Makedonija, jesen 1912. godine, kraj Prvog balkanskog rata. Nedugo nakon ovog kratkog rata, Kraljevina Srbija ce voditi jos jedan manji lokalni rat sa Carevinom Bugarskom, a zatim ce se uragan I svetskog rata svom silinom obrusiti na mladu kraljevinu. Sedam godina kasnije, Srbija ce zavrsiti epohu ratova sa procentualno najvecim gubitkom ljudi na svetu u toj globalnoj klanici. Turska je sa svoje strane dozivela ozbiljnu reformu desetak godina nakon ove slike, izbegavajuci nadalje sve svetske ratove da bi danas, jedan vek od ovog gubitnickog prizora, opet bila jedna od najvaznijih zemalja u citavom evroazijskom regionu...

Srpski vojnik Mija Vodolija.
Prizor iz Prvog balkanskog rata koji je Rista Marjanovic zabelezio na teritoriji danasnje republike Makedonije, kod mesta Veles, oktobra 1912. godine. Ovaj kratki rat Kraljevina Srbija je vodila protiv Otomanske Turske: kao rezultat pobede Kosovo i Vardarska Makedonija su posle pet vekova ponovo postali delovi mlade balkanske kraljevine u usponu. Potpis ispod slike je autentican zapis Riste Marjanovica.

Kraj jednog rata: grupa srpskih vojnika proslavlja pobedonosno okoncanje sukoba sa Otomanskom Turskom u nekoj kafani u oslobodjenom Skoplju, 1912. godina. Prvi vojnik s desna, sa kriglom piva u ruci, ubrzo ce postati legendarna zena-ratni heroj u velikoj svetskoj klanici koja ce uslediti vec godinu i po dana kasnije: njeno ime je Milunka Savic.
Originalni snimak Riste Marjanovica.

Pre sto godina: mrtav turski vojnik ostao je da lezi na bojistu kod Bitolja, dok u pozadini prolaze konjanici srpske vojske u svom pobedonosnom pohodu ka definisanju juznih granica Kraljevine Srbije, 19. novembar 1912. godina. Snimak naseg napoznatijeg ratnog fotografa Riste Marjanovica.

Braca sa Balkana: zastave Srbije i Bugarske vijore se zajedno na mostu u mestu Veles, Makedonija, jesen 1912. godine. Dve zemlje ovde slave zajednicku pobedu u kratkom ratu u kome su upravo vojno porazile Otomansku Tursku ali euforija nece dugo potrajati: vec nekoliko meseci kasnije ratovace medjusobno oko osvojene teritorije i nove granice. Nakon toga Srbija i Bugarska ce imati jos nekoliko izrazito neprijateljskih faza u Prvom i Drugom svetskom ratu, zbog kojih ce se stvoriti medjusobna osecanja da ce prizori poput ovog i dan-danas delovati - gotovo nestvarno.

Dva nemacka vojnika poziraju u centru idilicnog italijanskog gradica, u prolece 1942. godine. Gotovo je sigurno da niko sa ove fotografije nije mogao da zamisli da ce kroz samo tri godine gradic dobiti novo ime, i da ce umesto italijanskog biti lokacija vrhunskog jugoslovenskog odnosno hrvatskog turizma, sve do danas... Raskrsnica je zadrzala u potpunosti ovaj izgled samo je rastinje u pozadini sada mnogo vece. Gradic se u Italiji zvao Abbazia, a od 1945. godine je poznat kao - Opatija.

plakat za nemacki paviljon na beogradskom Sajmu, pred rat, 1939. U ovom trenutku Kraljevina Jugoslavija i Treci rajh su na vrhuncu dobrih odnosa.

Nemacki paviljon na beogradskom sajmu jednu godinu ranije, 1938.
Motiv kalemegdanskog Pobednika je iskoristen za ovo dizajnersko resenje. Tad jos niko nije ni slutio...

Mercedes Benz. 1940. Advertajzing.

.i stand sa prethodne reklame.Iza zumbula i narcisa kojima je ukrasen prilaz izlozenim automobilima i kamionima prestiznih nemackih marki, nadvija se ogroman orao sa kukastim krstom u kandzama, grb nacistickog Treceg rajha. Ta oznaka u ovom trenutku jos uvek nema zlokobno znacenje za Beogradjane.

i ispred standa sa prethodne fotografije - nemacki paviljon na beogradskom Sajmistu, 1940. godine: natpis Nemacka cirlicom i bljestavi Mercedes kabriolet pred radoznalim posmatracima. U pozadini se vijore zastave Treceg rajha i Kraljevine Jugoslavije. Tesko je poverovati pred ovim prizorom da ce na istom mestu, svega godinu dana kasnije, nemacki nacisti uspostaviti logor za unistenje citave beogradske populacije Jevreja, i nakon njih, nebrojenih talaca i zarobljenika gotovo iz citave Jugoslavije... Paviljon ce demolirati bombe iz americkih aviona u prolece 1944. godine.

Osvajac Grand Prix-a u trci oko Beograda, 3. septembra 1939, nemacki vozac Manfred fon Brauhic potpisao se na ovom prigodnom Mercedesovom posteru. Trka, koja je bila ekvivalent danasnjoj Formuli 1, i koja je trebalo da prikaze prestiz Beograda, odrzana je na krugu oko Kalemegdana. Ipak, termin je bio zlosretan: dva dana nakon sto je napadom Nemacke na Poljsku poceo Drugi svetski rat, zbog cega su je bojkotovali svi timovi osim italijanskog i nemackog. Na donjem snimku na ovom posteru prikazan je ulazak legendarnog trkaca fon Brauhica u dorcolsku krivinu na cosku T.Koscuska i Cara Dusana.

Narodna biblioteka Srbije na Kosancicevom vencu, par meseci pre nego sto ce do temelja izgoreti od nemackih bombi 6. aprila 1941, i sa njom gotovo celokupno srpsko srednjovekovno pisano nasledje

27. mart, jugoslovenska vojska u Kralja Milana, ispred danasnje Gradske kuce. Pocetak katastrofe...

ulazak Nemaca u Beograd, 13. april 1941. Terazije, tacno ispred danasnje Komercijalne banke.

olupina jugoslovenskog tenka Reno FT 17, francuske proizvodnje, sluzila je nemackim vojnicima za poziranje nakon sto su zauzeli Beograd.

Nemacki vazduhoplovci na beogradskom aerodromu Zemun, tadasnjoj Bezaniji, a danasnjem delu Novog Beograda. Oko njih su okupljene zene i deca u zivopisnim nosnjama, a na buradima za avionsko gorivo se jos uvek uocavaju natpisi "Vojno vazduhoplovstvo" jer je rec o materijalu zaostalom od porazenog Jugoslovenskog kraljevskog ratnog vazduhoplovstva. Leto 1941.

prizor koji danas izaziva nevericu: nemacki oficir deli bombone romskoj deci i zenama u selu Bezanija, kraj tadasnjeg beogradskog aerodroma. Vrlo interesantne nosnje Roma, dok njihova nasmejana lica ne odaju nikakav strah za zivot. Mozda i zato sto oficir pripada Luftwaffe-u, nemackom ratnom vazduhoplovstvu, dok su zlocine nad Jevrejima, Romima i Srbima uglavnom sistematski vrsili SS, SD, Gestapo, pojedini Folksdojceri i pesadijske divizije angazovane u suzbijanju ustanka u Srbiji. Vazduhoplovci su aprila 1941. istovarili svoje bombe, ubivsi par hiljada ljudi. Posle toga su mogli da mirno dele bombone malim Romima...

nemacki avion Mesersmit Me109E slece na beogradski aerodrom, u daljini se vide hangari koje je projektovao nas izuzetni naucnik Milutin Milankovic, kao i selo Bezanija... Danas se na ovoj livadi prostire kompleks Airport city, kao i velemarketi Idea i Rodic.

Legendarni bokser Maks Smeling na beogradskom aerodromu, juli 1941. Smeling je kao padobranac ucestvovao u napadu na grcko ostrvo Krit gde je povredjen. Na ovoj fotografiji je snimljen prilikom povratka u Nemacku, na aerodromskoj pristanisnoj zgradi u pozadini se vidi cirilicni natpis BEOGRAD. Ovo je mesto danasnjeg Erport sitija na Novom Beogradu. Takodje nekupljeni snimak sa aukcije, cinjenica da je Maks Smeling na ovoj fotografiji, digla joj je enormno cenu...

italijanski avion tipa FIAT u naoruzanju NDH, kakvi su doletali na aerodrom "u Zemunu", smesten na teritoriji tadasnje hrvatske drzave. Tacno na mestu tog aerodroma danas se nalazi novobeogradski Erport siti.

Rep istog aviona sa prethodne fotografije, danas: NDH Fiat G50 u depou Muzeja avijacije na aerodromu Surcin.

jos jedan avion Nezavisne drzave Hrvatske (NDH): bombarder Do17 sa posadom hrvatskih zrakoplovaca snimljen na aerodromu "Zemun" (nalazio se tacno na mestu izmedju danasnjeg Erport sitija i novog Merkatora na Novom Beogradu). Beogradjanima je danas veoma tesko i da zamisle da je taj deo grada nekada bio teritorija zloglasne Nezavisne drzave Hrvatske (1941-1944).

nemacki radio "SenderBelgrad" smesten u danasnjoj zgradi Ministarstva spoljnih poslova u Kneza Milosa bio je mesto odakle se svake veceri u 20h emitovala pesma "Lili Marlen" koju su slusali nemacki vojnici od Afrike do Rusije i Norveske. Radio i hiljade ploca koje su Nemci doneli po okupaciji za fonoteku "SenderBelgrada", izgorece u ogorcenim borbama za ovu zgradu koje su se vodile tri dana, od 16. do 19. oktobra 1944. godine...

Program Radio Beograda, mart 1943. Od 17 do 19h na programu su "Srpske emisije". Ostatak sacinjavaju razni nemacki muzicki, kulturni i vojni prilozi. Od 13.50 do 15h emitovana je "Kratkotalasna radiostanica Lili Marlen" - njen program slusali su nemacki, ali i vojnici druge strane, na svim frontovima, od Afrike do Rusije.

Od 16. aprila pa do sredine septembra 1944. Beograd su zbog saobracajnog cvorista, mostova, aerodroma, Selovog stovarista nafte na Cukarici, i jos mnogih ciljeva, vise od sedam puta bombardovali americki avioni koji su doletali iz baza u Italiji. U tim napadima je poginulo nesto vise od 600 nemackih vojnika i vise hiljada Beogradjana. Na ovoj fotografiji prikazana je steta nakon pogotka avionske bombe u ulicu Sitnicka na Senjaku.

Vukov spomenik na kome je neko od gradjana u besu rukom napisao "Smrt Engleskoj" nakon sto je Beograd tog dana bio zasut bombama iz americkih aviona. Deo tih bombi sravnio je blok prizemnih kuca na cosku Golsvortijeve i Bulevara Kralja Aleksandra, tacno prekoputa...

..Bombe ciji su geleri ostetili Vukov spomenik su razorile ovaj blok zgrada na Bulevaru izmedju Golsvortijeve i Mlatisumine ulice. Na mestu ovih rusevina se danas nalazi basta kafane "Orasac" i par nekih malih lokala.

ulica Kicevska slikana od ugla sa Molerovom. Tesko je danas zamisliti da je ova mala ulica na beogradskoj opstini Vracar jednom bila ovako razorena. Zgrada u prvom planu sa leve strane postoji i danas, a odmah iza nje sada se nalazi XIV Gimnazija, nakon toga je cosak sa Hadzi Prodanovom, dok je u pozadini raskrsnica sa Golsvortijevom. Obe visespratnice u daljini postoje i danas: u jednoj je pekara (Golsvortijeva kod parka), a u beloj na kraju citavog ovog prizora je cuvena kafana "Kalenic". Na mestu gde stoji zena sada je cosak sa Koce Kapetana.

cosak Makenzijeve i Mutapove ulice na Vracaru, nakon americkog bombardovanja u prolece 1944. Unikatan snimak oca Svetozara Jovicica. Ova lokacija je sada basta popularne kafane "Trandafilovic"..a ovo oguljeno drvo je danas onaj ogromni platan koji pravi karakteristicni hlad u toj kafani...

i isto drvo sa prethodne slike, slikano letos.